Jean Osy

In 1796 horen wij herhaaldelijk van geldzendingen door de firma Osy naar de Oostzee en Hamburg om rogge in te kopen, waarbij bedragen van 40 millioen francs en 16.000 gulden worden genoemd **). Wellicht hebben deze zendingen geheel of gedeeltelijk als dekmantel gediend om gelden aan Cornells Boudewijn Osy over te maken. Over de eerste tien jaren van diens verblijf te Hamburg ontbreken de nodige gegevens. Wel wordt hij genoemd in het testament van zijn tante Maria Theresia Osy, 5 Juli 1799 voor de Rotterdamse notaris J. Nozeman verleden, waar hij - met souvereine minachting voor de afschaffing van de heerlijke rechten in 1795 - wordt aangeduid als Cornelis Baldewinus Osy, heer van Zegwaard en Palenstein, woonachtig te Hamburg "), maar over zijn doen en laten aldaar beginnen eerst in 1807 de berichten te vloeien. Niet zonder verbazing lezen we dan in een brief van de Bataafse zaakgelastigde bij de Hanzesteden, dat de oorlogsschatting, door middel waarvan de stad Hamburg de Engelse koopwaren heeft teruggekocht, die de Fransen bij de bezetting van de stad in beslag hadden genomen, is afgedragen aan M. Osy, Ook horen we, dat de Franse bezetters vaak bij Osy te gast zijn *•). Nu Frankrijk inmiddels een keizerrijk is geworden, schijnt Osy van houding te zijn veranderd. De Osy's zijn immers gewoon met keizers te onderhandelen. En heeft de bezetting van Hamburg en de afkondiging van het continentale stelsel hem niet leren inzien, dat hij Napoleon toch niet kan ontlopen? Wie mocht denken, dat onze millionnair een trouw ogendienaar van de Franse geweldenaar is, vergist zich echter lelijk. De Franse geheime politie, die overal haar draden spant, weet de Keizer te melden, dat de graaf van Rijssel (de latere Lodewijk XVIII) en zijn gemalin ieder jaarlijks 100.000 francs van de Spaanse regering ontvangen en dat deze gelden aan het huis Osy te Hamburg worden overgemaakt. Genoemde bedragen dienen gedeeltelijk tot uitkering van jaargelden aan verschillende emigre's; in 1806 heeft het huis Osy de uitbetaling een tijdlang gestaakt, 167 ongetwijfeld op last van zijn committenten "). Merkwaardig genoeg, vindt de Keizer het niet nodig om in te grijpen. Blijkbaar wil hij de haute finance te vrind houden. Osy van zijn kant voelt zich blijkbaar zo zeker, dat hij 's keizers broeder, de tot Koning van Westfalen gebombardeerde Jerome, een lening durft te weigeren **). Met gespannen aandacht de meteoorachtige ontwikkeling van het keizerrijk volgend, acht hij in 1811 het ogenblik gekomen zijn zaken te Hamburg te liquideren en zijn woonplaats naar Brussel te verleggen. Voorzag hij de ondergang van Napoleon's gelukster? Of oordeelde hij het nuttig, met het oog op de toekomst van zijn zoons, de banden met de Rotterdamse firma weer wat nauwer aan te halen? Als hij te Brussel in de Hertogstraat een onderdak heeft gevonden, gaat hij naar Holland, dat nu ook onder het juk van de adelaar zucht. Op 12 Juli 1811 verleent hij voor de Rotterdamse notaris Valeton zijn te Hamburg achtergebleven oudste zoon Jean volmacht om zijn zaken daar af te wikkelen en zijn huizen, pakhuizen, meubels en hypotheken te gelde te maken. Zijn tweede zoon Patrick heeft hij intussen als koopmansleerling op het kantoor van de Rotterdamse firma Osy geplaatst 3*). Ondanks de inlijving schijnt het de firma niet bepaald slecht te gaan, vooral nadat de Keizer heeft goedgevonden licenties voor het varen met Franse schepen onder neutrale vlag uit te reiken. Om deze te kunnen bemachtigen moet men te Parijs over goede kruiwagens beschikken en de oude Osy, die zo zoetjes aan zestig wordt, schijnt daar wel raad op te weten. Andere Rotterdamse handelskantoren waren niet zo fortuinlijk. Als in Januari 1812 bekend wordt, dat een door de firma Osy bevrachte brik te Hellevoetsluis is aangekomen en dat men reeds aan het lossen is, klinkt de verzuchting: „Het schijnt dus, dat die vrienden er achter zijn om prompt geholpen te worden!" ") Nog slechts twee jaar en dan is de ondergang van het Keizerrijk bezegeld. Op 1 Februari 1814 rukken de geallieerde troepen Brussel binnen en Osy behoeft zich maar aan te bieden om door de Commissarissen-Generaal van de Verbonden Mogendheden met open armen te worden ontvangen. Men zit om financiële experts verlegen; in een wip is hij ontvanger-generaal van België **). Als de bange nachtmerrie van de Honderd Dagen voorbij is en het Verenigd Koninkrijk de voorlopige bestuursinrichting overbodig .

The whole story can be found here .